In dit onderdeel worden de verschillende voedingsstoffen besproken. Deze kennis heb je nodig om te begrijpen wat een gezonde en evenwichtige voeding nu precies is. Het is belangrijk om de juiste balans te vinden tussen de inname van verschillende voedingsstoffen.

Energie
Voedingsstoffen
     Eiwitten
     Koolhydraten
     Vetten
     Vitaminen
     Mineralen en spoorelementen
     Voedingsvezels
     Water
Alcohol



Koolhydraten
Wat zijn koolhydraten?
Koolhydraten, ook wel sachariden genoemd, zijn opgebouwd uit een koolstof- (C), waterstof- (H), en zuurstofatomen (O).
Ze kunnen worden onderverdeeld in:

• enkelvoudige koolhydraten of suiker,

• oligosachariden,

• meervoudige of complexe koolhydraten of zetmeel,

• onverteerbare koolhydraten of voedingsvezels. Meer informatie over voedingsvezels vind je hier.

Structuur
Monosachariden zijn de eenvoudigste koolhydraten, zij bestaan namelijk uit slechts één molecule, zoals glucose.
Wanneer er twee monosachariden aan elkaar worden gekoppeld, krijgen we een disacharide. Als je bijvoorbeeld twee glucosemoleculen aan elkaar koppelt, krijgen we maltose.
Polysachariden zijn een aaneenschakeling van een honderdtal monosachariden.
Zij vormen uiteindelijk zetmeel.

In onderstaande tabel vind je een duidelijk overzicht van de verschillende koolhydraten.

Mechanisme
Koolhydraten vormen de belangrijkste energiebron in onze voeding.
Ze worden in de darmwand afgebroken tot kleine glucosemoleculen (monosachariden) waarna ze in het bloed worden opgenomen.
Galactose en fructose zijn ook monosachariden maar zij moeten eerst nog door de lever worden afgebroken tot glucose en worden dan pas opgenomen in het bloed.

Eens in het bloed wordt glucose vervoerd naar de verschillende lichaamscellen. In de lichaamscellen wordt glucose verbrand tot CO2 en H2O, waarbij energie vrijkomt. Deze energie hebben we nodig om onze dagelijkse activiteiten uit te voeren.
Wat niet in energie kan worden omgezet, wordt opgeslagen in de lever onder de vorm van glycogeen in spieren en lever (opgeslagen glucose) en als vet in vetweefsel.

Welke soort?

De voorkeur gaat uit naar voedingsmiddelen die complexe koolhydraten bevatten, namelijk brood, ontbijtgranen, deegwaren, rijst en aardappelen. Zij zitten vol met ‘broodnodige’ voedingsstoffen zoals plantaardige eiwitten, voedingsvezels, vitaminen en mineralen.

Voedingsmiddelen die voornamelijk enkelvoudige koolhydraten, of simpelweg suikers bevatten, zijn vaak lege energiebronnen. Ze brengen namelijk enkel energie aan en geen andere voedingsstoffen.
Denk maar aan frisdrank, snoep, gebak, koek,.. Zij worden het liefst zo weinig mogelijk gebruikt.

Koolhydratenbehoefte
Onze voeding moet voor meer dan de helft uit koolhydraten bestaan, namelijk minimum voor 55 %.
Slechts 10 % hiervan mag komen uit de enkelvoudige koolhydraten of suikers (de lege energiebronnen).

Uit de resultaten van de Belgische voedselconsumptiepeiling 2004 blijkt dat binnen de groep van de 15- tot 18 jarigen slechts 21 % van de meisjes en 11 % van de jongens de minimum aanbeveling van 55 En% koolhydraten haalde. Ook bleek dat de inname
van enkelvoudige suikers veel te hoog lag.

Aandachtspunten
-Geef de voorkeur aan voedingsmiddelen met complexe koolhydraten zoals:

• (bruin) brood,
• aardappelen (zonder vetstof),
• (ongesuikerde) ontbijtgranen,
• andere graanproducten zoals (volkoren) deegwaren, rijst, couscous, bulghur, gerst en gierst.

-Producten waaraan suikers worden toegevoegd zoals frisdranken, koek en gebak gebruik je best zo weinig mogelijk.

Suiker vergroot het risico op tandbederf!

Enkelvoudige koolhydraten werken sneller in op de tanden dan complexe koolhydraten. Ze worden namelijk sneller omgezet tot zuren. Die zuren werken in op het gebit en zorgen voor de gevreesde cariës. Beperk dus de hoeveelheid zoete producten!
Op de website tandvriendelijk voedingsadvies vind je meer info.

Verder naar VETTEN >