In dit onderdeel worden de verschillende voedingsstoffen besproken. Deze kennis heb je nodig om te begrijpen wat een gezonde en evenwichtige voeding nu precies is. Het is belangrijk om de juiste balans te vinden tussen de inname van verschillende voedingsstoffen.

Energie
Voedingsstoffen
     Eiwitten
     Koolhydraten
     Vetten
     Vitaminen
     Mineralen en spoorelementen
     Voedingsvezels
     Water
Alcohol


Eiwitten
Wat zijn eiwitten?
Een eiwit is opgebouwd uit verschillende aminozuren. Een aminozuur bestaat uit een koolstof (C), een carboxylgroep (COOH), een waterstof (H), een aminogroep (NH2) en een restgroep (R). De restgroep varieert en bepaalt het karakter van het aminozuur. Een eiwit kan worden vergeleken met een ketting van paperclips, waarbij iedere paperclip een aminozuur is. Een typisch eiwit bevat 500 of meer aminozuren.



De functie van een eiwit is afhankelijk van:

• het aantal aminozuren,
• de volgorde van aminozuren,
• de lengte van de aminozurenketting.

Eiwitten kunnen worden ingedeeld in plantaardige en dierlijke eiwitten:

• Plantaardige eiwitten vinden we voornamelijk in sojaproducten (tofu, tempeh) maar ook in mindere mate in peulvruchten, groenten, noten, graanproducten en aardappelen.
• Dierlijke eiwitten vinden we terug in vlees, gevogelte, eieren en melkproducten.

Functies
Eiwitten kunnen tal van functies vervullen in ons lichaam, zoals:

• het opbouwen van lichaamsweefsel;
• het instaan voor de elasticiteit van de bloedvaten;
• ter bescherming van haren en nagels;
• het vasthouden van calcium in gebit en beenderen;
• als transportmiddel (hemoglobine: zuurstofvervoer in het bloed);
• als basis voor bepaalde hormonen vb. insuline;
• ...

Bij een tekort aan vetten en koolhydraten of een teveel aan eiwitten worden deze in ons lichaam afgebroken en verbrand tot energie. Maar dit is eigenlijk niet de bedoeling omdat ze dan niet meer kunnen worden gebruikt voor de functies hierboven. Gezond en evenwichtig eten is dus de boodschap!

Functies

Eiwitten worden in ons lichaam afgebroken tot aminozuren. Zij worden dan verder gebruikt als bouwsteen of ter productie van andere aminozuren (zie functies).
Dit zijn de niet-essentiële aminozuren.
Sommige aminozuren kunnen echter niet zelf worden aangemaakt door ons lichaam en moeten we innemen via de voeding. Dit zijn de essentiële aminozuren.
Bepaalde voedingsmiddelen bevatten meer essentiële aminozuren dan andere.
We spreken dan van de biologische waarde.

Vb.: vlees bevat dierlijke voedingseiwitten met veel essentiële aminozuren en heeft dus een hoge biologische waarde!

Algemeen kunnen we stellen dat dierlijke voedingsmiddelen een hogere biologische waarde hebben dan plantaardige voedingsmiddelen.Uitzonderingen zijn soja-eiwitten (plantaardig voedingsmiddel met hoge biologische waarde) en gelatine (dierlijk voedingsmiddel met lage biologische waarde)

Eiwitbehoefte
Van de dagelijkse aanbevolen energie nemen we best 10 tot 15% in via eiwitten.
Voorbeeld: voor een jongen van 16 jaar volstaat 56,5 gram eiwitten per dag.


In onze huidige Westerse voeding nemen we te veel eiwitten in via de voeding. Volgens de recent verschenen resultaten van de Belgische voedselconsumptie peiling 2004, neemt de gemiddelde Belg (15 jaar en ouder) 16,3 in energie% via eiwitten.




Verder naar KOOLHYDRATEN >