Wat is obesitas?

Omschrijving:
Definitie
Bij overgewicht en obesitas is er sprake van een te grote hoeveelheid lichaamsvet ten gevolge van energetische overvoeding. Het is doorgaans het gevolg van teveel eten en te weinig beweging. Een klein percentage van de gevallen van overgewicht heeft een medische reden.

Oorzaken voor het ontwikkelen van overgewicht
De toename van het autogebruik, de invasie van televisie en computers en de alsmaar verdere automatisering hebben in de laatste decennia geleid tot een afname van het energieverbruik. Een verminderde lichaamsbeweging (fysieke activiteit) en een grotere beschikbaarheid van energierijke voedingsmiddelen liggen aan de basis van de ontwikkeling van overgewicht en obesitas.

In onze samenleving spreken we dus van een bewegingsarmoede. We nemen te veel energie in via de voeding en verbruiken te weinig energie via beweging. Er wordt meer en anders dan vroeger gegeten, we houden ons minder aan vaste maaltijden, nemen meer energierijke tussendoortjes en gaan steeds meer een zittend leven leiden. Er is een overdreven consumptie van gesuikerde frisdranken, vet- en suikerrijke snacks en fastfood. Dit zijn producten die doorgaans gemakkelijk te verkrijgen zijn en bovendien relatief goedkoop, aantrekkelijk en smakelijk zijn.

De erfelijke aanleg zou voor 25 tot 40% aan het probleem van overgewicht bijdragen. In zeldzame gevallen is het een gevolg van een gendefect.

In ons lichaam is genetisch (een gen bevat de informatie voor een specifieke erfelijke eigenschap in een cel, bijvoorbeeld blond of zwart haar) de energiebalans voorgeprogrammeerd. Er wordt genetisch vastgelegd bij welke energiebehoefte ons lichaam in evenwicht is. De bovenvermelde factoren kunnen onze energiebalans verstoren. In wetenschappelijke kringen circuleert het idee dat de genen miljoenen jaren terug werden geprogrammeerd om zuinig om te springen met energie, aan de basis liggen voor het ontstaan van overgewicht.

Prevalentie
Hoe ouder je bent en hoe meer uitgesproken het overgewicht, hoe groter de kans dat het overgewicht op volwassen leeftijd blijft bestaan. Een derde van de obese volwassenen was als kind reeds te zwaar. Dus op alle leeftijden moet er zeker aan preventie en behandeling worden gedaan.
In de leeftijdsgroep van 15 tot 18 jarigen heeft volgens de Belgische voedselconsumptiepeiling 2004 10,4% overgewicht en leidt 1,7% aan obesitas.

Risico's
Obesitas is een risicofactor voor het ontwikkelen van diabetes type 2 op latere leeftijd. Indien obesitas in de puberteit aanwezig is, verhoogt het risico op insuline resistentie en glucose intolerantie.
Verder is er ook een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, hypertensie, gewrichtsproblemen, kanker,  slaap-apnoe (ademhalingsstop tijdens de slaap gevolgd door een luide diepe ademhaling en een kortstondig ontwaken), ..